Rozpoczęcie roku szkolnego 2023/2024. Tak będzie wyglądać nauka. Na co muszą przygotować się uczniowie i nauczyciele?

4 września rozpoczął się nowy rok szkolny. Tego dnia naukę rozpocznie 1,46 mln przedszkolaków, 4,66 mln uczniów oraz 326 tys. osób dorosłych. MEiN przygotował w tym roku szereg zmian. Oto, na co przygotować się muszą uczniowie w tym roku szkolnym.

Już we wrześniu bezpłatne laptopy otrzymają wszyscy uczniowie klas IV szkół podstawowych. Z kolei w październiku ma ruszyć program "Laptop dla nauczyciela".

Zgodnie z uchwaloną w maju przez Sejm ustawą o wsparciu kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli, co roku – począwszy od roku szkolnego 2023/2024 – kolejne roczniki uczniów klas IV szkół podstawowych publicznych i niepublicznych otrzymają bezpłatnie laptopy. Będą one kupowane centralnie, następnie trafią do organów prowadzących szkoły, a potem do uczniów. Przekazane zostaną rodzicom lub opiekunom prawnym ucznia na podstawie umowy na własność albo umowy użyczenia - zgodnie z ich preferencjami.

Sprzęt, który trafi do uczniów, będzie miał zainstalowany system operacyjny i dostęp do bezpłatnego pakietu biurowego. Rodzice i szkoła będą mogli zdecydować o instalacji dodatkowego oprogramowania. W ramach programu "Laptop dla ucznia" zagwarantowany będzie także dostęp do dodatkowych materiałów edukacyjnych i bezpłatnych wersji elektronicznych podręczników. Sprzęt zostanie objęty 36-miesięczną gwarancją, która zakłada obowiązek reakcji dostawcy w ciągu jednego dnia od zgłoszenia awarii.

Z kolei nauczyciele otrzymają bony o wartości 2,5 tys. zł na zakup sprzętu komputerowego. Otrzymają go nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni pozostających 30 września 2023 r. w stosunku pracy w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych i ponadpodstawowych. W sierpniu minister Janusz Cieszyński poinformował, że w pierwszej kolejności bony trafią do nauczycieli, którzy pracują z uczniami klas IV-VIII szkół podstawowych.

Laptopy otrzymane przez uczniów oraz zakupione przez nauczycieli w ramach bonu nie będą mogły być zbyte przez okres 5 lat. Nie będą podlegały egzekucji komorniczej, nie będą także podlegały opodatkowaniu.

W roku szkolnym 2023/2024 wszyscy uczniowie szkół podstawowych i ponadpodstawowych, oprócz tradycyjnych legitymacji w postaci papierowej lub plastikowej karty, będą mogli pobrać mLegitymację szkolną na swój telefon komórkowy. Umożliwiła to ustawa o aplikacji mObywatel. mLegitymacja szkolna nie będzie – tak jak dotychczas – wydawana na wniosek pełnoletniego ucznia lub rodziców niepełnoletniego ucznia. Szkoły zostaną zobowiązane do wydawania uczniom legitymacji szkolnej, także w postaci dokumentu mobilnego. mLegitymacja szkolna będzie wydawana pełnoletniemu uczniowi, a uczniowi niepełnoletniemu – jeżeli rodzice tego ucznia nie wyrazili sprzeciwu.

Z początkiem nowego roku szkolnego do szkół ponadpodstawowych wejdzie nowy przedmiot - biznes i zarządzanie, który zastąpi przedmiot podstawy przedsiębiorczości. Szczególny nacisk w ramach biznesu i zarządzania będzie położony na pracę w grupach, business case study oraz rozwijanie kompetencji liderskich.

Absolwenci liceum ogólnokształcącego, począwszy od roku szkolnego 2026/2027, będą mogli również przystąpić do egzaminu maturalnego z tego przedmiotu na poziomie rozszerzonym (rok później absolwenci 5-letniego technikum).

Wchodzą też zmiany do podstawy programowej dla przedmiotu język łaciński, które umożliwią nauczanie go w klasach VII-VIII szkoły podstawowej, w liceum ogólnokształcącym i technikum – zamiast drugiego języka obcego nowożytnego.

Z kolei podstawę programową przedmiotu język polski dla liceum ogólnokształcącego i technikum uzupełniono wykaz lektur o gry o walorach edukacyjnych: "This War of Mine" (11BitStudios), "Gra Szyfrów" (Instytut Pamięci Narodowej). Gry te są dostępne bezpłatnie m.in. za pośrednictwem Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej www.zpe.gov.pl.

Uczniów czekają też zmiany na lekcjach WF. Nauczyciele wychowania fizycznego będą przeprowadzać raz w roku, wiosną, w każdej klasie (począwszy od klasy IV szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych), testy sprawnościowe, a wyniki z tych testów, datę ich przeprowadzania oraz masę ciała i wiek ucznia szkoła będzie wprowadzała do Ewidencji "Sportowe Talenty".

Testy te obejmą: bieg 10 razy po 5 metrów – służący pomiarowi zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjnych; beep-test (20-sto metrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy wykonywany według protokołu dla testu Eurofit) – służący pomiarowi zdolności wytrzymałościowych w biegu; podpór leżąc przodem na przedramionach, tzw. plank (deska) – służący pomiarowi zdolności siłowo-wytrzymałościowych całego ciała; skok w dal z miejsca – służący pomiarowi skoczności i siły.

Testy będą przeprowadzane podczas lekcji, a mierzenie i ważenie uczniów nie będzie odbywać się w obecności innych dzieci w szkole: dane dotyczące wzrostu i wagi mają przekazywać szkole rodzice.

Zmiany dotyczą także szkolnictwa zawodowego. Od roku szkolnego 2023/2024 szkoły mogą rozpocząć kształcenie w dziewięciu nowych zawodach:

• administrator produkcji filmowej i telewizyjnej,
• animator rynku książki,
• operator maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego (zastępuje dotychczasowy zawód mechanik-operator maszyn do produkcji drzewnej),
• operator maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami,
• pracownik pomocniczy w gospodarce odpadami,
• technik animacji filmowej,
• technik aranżacji wnętrz,
• technik gospodarki odpadami,
• technik przemysłu drzewnego.

Ministerstwo Edukacji i Nauki zapowiada kontynuowanie takich programów jak: "WF z AWF", "Poznaj Polskę", "Poznaj polskie ślady w Europie", a także "Laboratoria Przyszłości", który ma być rozszerzony o szkoły ponadpodstawowe. Obecnie trwa pilotażowy projekt "Wirtualne Laboratoria Przyszłości", dzięki niemu uczniowie szkół ponadpodstawowych mają zyskać dostęp do najnowocześniejszego, profesjonalnego oprogramowania oraz dużych mocy obliczeniowych.

W roku szkolnym 2023/2024 mają powstać pierwsze Branżowe Centra Umiejętności - ogólnopolskie ośrodki kształcenia, szkolenia i egzaminowania, dostępne dla uczniów, studentów, doktorantów, pracowników branż i innych uczących się osób. BCU będą prowadziły działania edukacyjne i szkoleniowe. Będą także integrować edukację z biznesem, upowszechniać innowacje i nowe technologie w danej branży. Mają uzupełnić istniejącą ofertę kształcenia zawodowego na poziomie szkolnictwa ponadpodstawowego i szkolnictwa wyższego.

Od 1 września 2023 r. obowiązują wyższe stawki wynagrodzenia dla pracowników młodocianych. Młodocianemu w okresie nauki zawodu przysługuje bowiem wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale.

Od 1 września 2023 r. wskaźnik ten wzrasta o 3 proc. i wynosi: nie mniej niż 8 proc. – w pierwszym roku nauki lub klasie I branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole; nie mniej niż 9 proc. – w drugim roku nauki lub klasie II branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole; nie mniej niż 10 proc. – w trzecim roku nauki lub klasie III branżowej szkoły I stopnia w przypadku młodocianego realizującego dokształcanie teoretyczne w tej szkole.

Od 1 września 2023 r. wzrasta również wynagrodzenie młodocianych odbywających przyuczenie do wykonywania określonej pracy i wynosi nie mniej niż 7 proc. wynagrodzenia (obecnie 4 proc.).

Kwoty wynagrodzeń pracowników młodocianych (uczniów) określone w oparciu o przeciętne wynagrodzenie to kwoty minimalne. Pracodawca może wypłacać uczniom wynagrodzenie wyższe.

W roku szkolnym 2023/2024 z okazji przypadającej 14 października 250-letniej rocznicy powstania Komisji Edukacji Narodowej nauczyciele mają otrzymać dodatek w wysokości 1125 zł brutto, czyli ok. 900 zł na rękę.

Według zapowiedzi premiera Mateusza Morawieckiego, w 2024 r. cała sfera budżetowa ma otrzymać podwyżki wysokości 12,3 proc. Szef rządu zaznaczył, że dotyczy to także nauczycieli.