Kościół w Stężycy z XV wieku (zdjęcia)

Kościół parafialny pw. św. Marcina w Stężycy nad Wisłą to nieliczny przykład gotycki na terenie Lubelszczyzny. Większość kościołów budowanych w stylu gotyku nadwiślańskiego znajduje się w rejonie Krakowa. Powstał najprawdopodobniej w XV wieku jeszcze za czasów Władysława Jagiełły. Oczywiście do tej pory nie jest zachowana dokładna pierwotna bryła.

W pierwszej połowie XVI wieku kościół został częściowo zniszczony w pożarze. Po odbudowie to budowla wzbogaciła się m.in. o nowe portale wykonane z piaskowca. Dobudowano także boczne kaplice.

3 września 1944 w wyniku ostrzału artylerii niemieckiej kościół spłonął prawie doszczętnie. Wypalone zostały wnętrza. Ocalała jedynie zakrystia, którą uratowały potężne drzwi i polewanie ich wodą przez ówczesnego proboszcza ks. Edwarda Bielińskiego. Z budowli ocalały jedynie mury. W latach 1946-52 kościół został odbudowany, jednak jego wnętrze nie jest odzwierciedleniem tego przedwojennego. Można je jedynie poznać z nielicznych fotografii, które się zachowały.

Jako ciekawostkę można podać zachowany znak muratorski – tzw. gmerk – na jednej z cegieł od strony prezbiterium. Obok znajduje się także napis IOHANNES, oraz odciski palców. Zarówno napis jak i odcisk wykonano jeszcze w trakcie wypalania cegieł, a więc w XV wieku.